Θέσεις ΟΠΕΚ για τη Σύγχρονη Κύπρο – Νοέμβριος 2012
Με τη συμπλήρωση οκτώ χρόνων από την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Κύπρος και η κοινωνία της παραμένουν καθηλωμένες από σωρευμένα προβλήματα. Το πρόβλημα της κατοχής βρίσκεται σε απόλυτο αδιέξοδο. Μαζί με αυτό, προστίθενται τα τελευταία χρόνια σειρά νέων ανοιχτών και σύνθετων προβλημάτων, που είναι επίσης αλληλένδετα και συνυφασμένα με τη θέση της Κύπρου, την ταυτότητα και την προοπτική της στο σύγχρονο κόσμο.
Μέσα σε αυτό τον κόσμο που διακρίνεται από τη ρευστότητα και την αβεβαιότητα, η Κύπρος παρουσιάζεται αμήχανη και αδύναμη να καθορίσει ένα σχέδιο για το μέλλον της. Τα πιο παραγωγικά χρόνια πριν από την ένταξη στην ΕΕ, αλλά ιδίως μετά, στα οκτώ χρόνια της συμμετοχής της στην ευρωπαϊκή οικογένεια, η Κύπρος δεν βρήκε τον τρόπο να απελευθερώσει τις δυνάμεις των ανθρώπων της. Πολιτικά παρέμεινε αγκυλωμένη από τον βαθύ πολιτικό διχασμό, την πατριδοκαπηλία και την ανελέητη αντιπαλότητα για την εξουσία. Οι πολίτες διαπιστώνουν σήμερα ότι έχουν διασαλευτεί σημαντικές παράμετροι που οριοθετούν το πλαίσιο για μια οικονομικά βιώσιμη και κοινωνικά αλληλέγγυα κοινωνία.
Για 15 χρόνια ο ΟΠΕΚ λειτούργησε δημόσια και δραστήρια στην κοινωνία ως μια αυτόνομη κίνηση πολιτών με αίτημα τον εκσυγχρονισμό της κοινωνίας μας. Στο μέτρο των δυνατοτήτων του, ως ομίλου πολιτών, ο ΟΠΕΚ
έθεσε σε ανοιχτές συζητήσεις και εκδηλώσεις τα στρατηγικά ζητήματα για την πορεία της Κύπρου στο μέλλον. Εργάστηκε για την ένταξη και την ενεργό συμμετοχή στην ΕΕ. Τοποθετήθηκε σε κορυφαία διλήμματα και υπήρξε μαχητικά παρών σε κρίσιμα σταυροδρόμια για να ληφθούν ορθολογιστικές αποφάσεις. Έδωσε το βήμα του, σε πολιτικούς, οικονομικούς και άλλους φορείς για να αναζητηθούν γόνιμες συνθέσεις. Πολλές από τις δράσεις του ΟΠΕΚ έχουν κωδικοποιηθεί σε σειρά εκδόσεών του και αποτελούν ένα αυθεντικό σημείο αναφοράς για τον καθένα.
Ο ΟΠΕΚ θεωρεί ότι το αίτημα για τον εκσυγχρονισμό και την μεταρρύθμιση της Κύπρου παραμένει επίκαιρο, ακέραιο, μια πλήρης πρόκληση για τον τόπο και την κοινωνία μας.
Είναι ζωτικής σημασίας για την Κύπρο να βγει έξω από το φαύλο κύκλο του λαϊκισμού και των ευκαιριακών πολιτικών.
Η πατρίδα μας έχει όσο ποτέ την ανάγκη να αξιοποιήσει το πραγματικό περιβάλλον δυνατοτήτων που της προσέφερε η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Κύπρος καλείται να ανασυγκροτηθεί και να μετασχηματιστεί σε μια αναγεννημένη πολιτεία, υλοποιώντας ένα νέο σχέδιο για τη Σύγχρονη Κύπρο.
ΚΥΠΡΙΑΚΟ
Σήμερα το κυπριακό βρίσκεται σε στρατηγικό αδιέξοδο. Αυτό το αδιέξοδο οφείλεται στην εγκατάλειψη της πολιτικής των διασυνδέσεων που συνάρτησαν τη συνολική επίλυση του Κυπριακού με τις διαπραγματεύσεις ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ. Η ουσία της στρατηγικής Κρανιδιώτη που καθόρισε το πλαίσιο του «Ελσίνκι» και την ένταξη της Κύπρου, αναιρέθηκαν, καθώς ένα μετά το άλλο προσπεράστηκαν τα χρονοδιαγράμματα για να υπάρξει μια δυναμική επίλυσης και ουσιαστικά ανταλλάγματα από την Τουρκία στο περιεχόμενο της λύσης του Κυπριακού.
Το αποτέλεσμα της αντιφατικής αυτής πολιτικής είναι σήμερα η εξουδετέρωση του ρόλου της ΕΕ ως καταλύτη για την επίλυση του Κυπριακού και η αγνόηση της δύναμής της να λειτουργεί ως φορέας μετασχηματισμού στο ξεπέρασμα ιστορικών διενέξεων. Η Κύπρος παραμένει σήμερα ο μεγαλύτερος αναχρονισμός και ταυτόχρονα η μόνη «παραφωνία» σε όλο τον ευρωπαϊκό χώρο.
- Σήμερα το κυπριακό έχει αλλάξει παραμέτρους και είμαστε στα πρόθυρα μιας αλλαγής με δραματικές συνέπειες στην ιστορία του κυπριακού λαού. Λάθηκαι παραλείψεις σε διάφορα επίπεδα έχουν οδηγήσει τα πράγματα το 2012 στο τελευταίο σκαλί πριν τη διχοτόμηση.
- Η πολιτική της «καταγγελίας» είναι στην πράξη ένας δρόμος που οδηγεί αργά ή γρήγορα στην αποδοχή της ιδέας ότι δεν μπορεί να γίνει τίποτα, άρα να αποδεχθούμε μοιρολατρικά την εκ των πραγμάτων διχοτόμηση της πατρίδας μας, αφού, κατά την επικρατούσα θεωρία, δεν μπορούμε ως μικρή χώρα να κάνουμε πολλά και η Τουρκία είναι αμετακίνητη.
Ο ΟΠΕΚ θεωρεί ότι μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα:
- Η τεράστια πρόκληση είναι να αρνηθούμε το δρόμο που οδηγεί στη μακρόσυρτη διχοτόμηση, να αποκαταστήσουμε τη διασύνδεση κυπριακού-ευρωτουρκικής σχέσης και να θέσουμε την ΕΕ σε ρόλο πρωταγωνιστή στην προσπάθεια επίλυσης.
- Η ρεαλιστική εκτίμηση των πραγμάτων όπως εκτίθενται επί του εδάφους δημιουργούν το πραγματικό δίλημμα της συγκυρίας: συντήρηση της κατοχικήςγραμμής ή ομοσπονδιακή λύση όπως περιγράφεται στα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Αποδοχή του σημερινού status quo ή αξιοποίηση της ΕΕ για να βγούμε απότο τέλμα. Στην ουσία χρειάζεται να υιοθετήσουμε μια στρατηγική ελευθερίας για όλη την Κύπρο βασισμένη στο συνδυασμό «ψηφίσματα του ΟΗΕ -ΕΕ καταλύτης της λύσης».
Με τις δικές μας πρωτοβουλίες και τη συνεπή πολιτική δράση να θέσουμε το κυπριακό στις προτεραιότητες της διεθνούς και ευρωπαϊκής πολιτικής ατζέντας. Είναι δική μας ευθύνη να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες προϋποθέσεις για μια κοινή πρωτοβουλία ΟΗΕ-ΕΕ για την επίλυση του κυπριακού.
- Να αξιολογήσουμε κάθε εμπειρία από προηγούμενες προσπάθειες λύσης.
- Να δώσουμε έμφαση στη θετική δράση, στις πρωτοβουλίες που δημιουργούν νέο κλίμα και στη δημόσια συζήτηση πάνω σε σημαντικά ζητήματα.
- Η δημόσια διπλωματία αφορά πολίτες και πολιτικούς που δεν συμφιλιώνονται με την ιδέα της λύσης «όπως είμαστε», γιατί αυτό συνιστά τον άλλο δρόμο προς την οριστική διχοτόμηση της πατρίδας μας.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ – ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Η παγκόσμια κρίση το 2008 άλλαξε δραστικά τα δεδομένα γύρω από την οικονομία. Οι επιπτώσεις της στο παγκόσμιο σύστημα και ιδιαίτερα η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη, ανέδειξαν την επείγουσα ανάγκη για ταχύτερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και διαρθρωτικές αλλαγές. Για την Κύπρο οι συνέπειες της κρίσης έθεσαν ξεκάθαρα ένα ευρύ πλαίσιο προκλήσεων για εκσυγχρονισμό και μεταρρύθμιση. Στην ουσία πρόκειται για την πρόκληση δημιουργίας ενός νέου αναπτυξιακού μοντέλου για την Βιώσιμη Κύπρο.
Οι προκλήσεις αυτές σχετίζονται με:
- την αντιμετώπιση χρόνιων ανισοσκελιών στη βάση της οικονομίας
- την αναδιοργάνωση και την παραγωγικότητα της δημόσιας διοίκησης,
- την ανεξάρτητη λειτουργία των εποπτικών θεσμών,
- την ανταγωνιστικότητα των παραγωγικών κλάδων
- την εκπαίδευση και τον αναπροσανατολισμό του ανθρώπινου δυναμικού
- την αποτελεσματική εφαρμογή κοινωνικής πολιτικής και πρόνοιας
- τη στροφή σε υψηλής ειδίκευσης υπηρεσίες, στην έρευνα και την καινοτομία, την πράσινη οικονομία.
Οι τομείς της οικονομίας που σήμερα παρουσιάζουν σοβαρές αδυναμίες ήταν γνωστοί για πολλά χρόνια. Συγκριτικές μελέτες, εκθέσεις και καλές πρακτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης αγνοήθηκαν κάτω από το πρόσχημα της «ιδιαιτερότητας» και παγιωμένων συμφερόντων επιμέρους ομάδων. Η Κύπρος κατανάλωσε για περισσότερο από δύο δεκαετίες ευνοϊκές οικονομικές συγκυρίες, αφήνοντας κατά μέρος τις ποιοτικές παρεμβάσεις για τη συνολική προοπτική της κυπριακής οικονομίας. Στον πολιτικό και οικονομικό χώρο κυριάρχησε η αντίληψη του πρόσκαιρου παρά του μακροπρόθεσμου οφέλους.
Σήμερα η προσφυγή στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης και στο ΔΝΤ είναι αναπόφευκτη. Από τη μια υπήρξε η τεράστια έκθεση του κυπριακού τραπεζικού συστήματος στην Ελλάδα. Από την άλλη είναι η απουσία για χρόνια ενός ολοκληρωμένου σχεδίου εξυγίανσης του δημοσίου τομέα.
Ο ΟΠΕΚ θεωρεί ότι εάν εγκαίρως οι πολιτικές δυνάμεις του τόπου ετοίμαζαν και εφάρμοζαν – με αίσθημα ευθύνης απαλλαγμένες από λαϊκισμούς και μικροπολιτικές – ένα ολοκληρωμένο σχέδιο εξυγίανσης του δημόσιου τομέα, θα μπορούσαν να χειριστούν από πολύ καλύτερη θέση τις συνέπειες της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη.
Σήμερα κάτω από τις δυσμενείς συνθήκες και την απειλή στάσης πληρωμών, η λύση βρίσκεται στην πραγματική διαβούλευση με την τρόικα ώστε να βρούμε μόνιμες ρυθμίσεις που θα αντιμετωπίζουν τα μεγάλα διαρθρωτικά προβλήματα της οικονομίας.
Μόνιμες λύσεις προϋποθέτουν υψηλού επιπέδου συνεννοήσεις στο εσωτερικό και προτάσεις που διαπνέονται από την ισχυρή πολιτική βούληση για διαρθρωτικές αλλαγές και μεταρρύθμιση. Χωρίς αυτά, δεν πρόκειται να παραχθεί ανάπτυξη, ούτε οι παραγωγικές δυνάμεις και το ανθρώπινο δυναμικό θα μπορέσουν να απελευθερωθούν από τις χρόνιες αγκυλώσεις.
Μια μεταρρυθμιστική πολιτική συνεπάγεται παράλληλα τη ριζική ανατροπή της κυρίαρχης πολιτικής κουλτούρας που θέλει τα κόμματα, να εναλλάσσονται για δεκαετίες στην εξουσία για να λαφυραγωγούν το κράτος. Η κρίση στην Ευρωζώνη κατέδειξε, μεταξύ άλλων, τη σωρευμένη κληρονομιά αναξιοκρατίας των πελατειακών συστημάτων και τις συνέπειες της πολιτικής διαπλοκής και αδιαφάνειας.
Το ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΥΠΡΟ μεταξύ άλλων περιλαμβάνει:
- Επαναπροσδιορισμό του ρόλου και του μεγέθους του κράτους. Ανάπτυξη μιας νέας αντίληψης για την παραγωγική διαδικασία.
- Τη δημοσιονομική εξυγίανση κατά τρόπο ώστε να αποκατασταθεί η βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών
- Τη στροφή σε αναπτυξιακές επενδύσεις στραμμένες προς το μέλλον, ώστε να απελευθερωθεί το ανθρώπινο δυναμικό
- Μερική μετοχοποίηση οργανισμών με στόχο την αύξηση της οικονομικής τους επιφάνειας. Το δημόσιο είναι δυνατόν να διατηρήσει τον έλεγχο ενός πλειοψηφικού πακέτου σε Ημικρατικούς Οργανισμούς. Αυτό προσφέρει νέες δυνατότητες αύξησης του κεφαλαίου και παρέχει νέες δυνατότητες επενδύσεων προς όφελος τόσο του κοινωνικού συνόλου όσο και των εργαζομένων σε έναν Ημικρατικό Οργανισμό όπως π.χ. η CYTA.
- Εισαγωγή νέων ρυθμίσεων σε δημόσιους οργανισμούς όπως π.χ.. αυτονόμηση των νοσοκομείων, η εισαγωγή νέων κανόνων διοίκησης επιχειρήσεων σε δημοσίους οργανισμούς, μετατροπή των ταχυδρομείων σε οργανισμό ιδιωτικού δικαίου
- Εναλλαξιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων, ουσιαστικές αλλαγές στο σύστημα αξιολόγησης τους έτσι που να μην αξιολογούνται όλοι με άριστα αλλά με αντικειμενικά δεδομένα. Με άριστα να αξιολογούνται και να προάγονται όσοι το αξίζουν.
- Αναθεώρηση του συστήματος διορισμών στην εκπαίδευση κλπ.
Όλα τα πιο πάνω μέτρα θα συμβάλουν αποφασιστικά στην αύξηση της αποδοτικότητας των δημοσίων οργανισμών προς όφελος των πολιτών και των δημόσιων οικονομικών.
- Τα πάγια ή κεφαλαιουχικά κέρδη ημικρατικών οργανισμών αποτελούν πλούτο για το κοινωνικό σύνολο. Η αξιοποίηση αυτού του τεράστιου κεφαλαίου μπορεί να δώσει ώθηση σε νέες, παραγωγικές επενδύσεις προς όφελος της οικονομίας, και όχι να αξιοποιείται συγκυριακά για δανεισμό του κράτους.
- Η λειτουργία των ανεξάρτητων εποπτικών αρχών στο περιβάλλον της Ε.Ε. είναι αναγκαίος θεσμός ο οποίος εγγυάται την προστασία των πολιτών και διασφαλίζει την ορθολογική ανάπτυξη στους διάφορους τομείς εποπτείας.
- Η Κεντρική Τράπεζα, η Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς είναι μερικές από τις ανεξάρτητες εποπτικές αρχές οι οποίες, εκ του αποτελέσματος, απέτυχαν να προστατεύσουν αποτελεσματικά τους πολίτες.
- Η ενίσχυση των εποπτικών αρχών και ο διορισμός των αρίστων σε αυτές αποτελεί βασική προϋπόθεση για υγιή λειτουργία της οικονομίας και κοινωνίας.
Η λύση βρίσκεται στις διαρθρωτικές αλλαγές και στην εφαρμογή μιας διαφορετικής πολιτικής που δίνει ώθηση στην ανάπτυξη και διατηρεί το κράτος πρόνοιας αλλά με στοχευμένες και όχι γενικευμένες παρεμβάσεις.
Η πολιτική αυτή περιλαμβάνει ως παραδείγματα και τα εξής: αξιοποίηση χαλίτικης γης, ειδικό «τέλος αλληλεγγύης» στην μεγάλη ακίνητη περιουσία, νέα κίνητρα για επενδύσεις, ψηφιακό κράτος, φορολόγηση με τεκμηριωμένη αντιστάθμιση σε ποιότητα δημοσίων υπηρεσιών, καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, αποκρατικοποίηση του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ) και του Σφαγείου στην Κοφίνου, στρατηγικός επενδυτής στις Κυπριακές Αερογραμμές, κατάργηση Ημικρατικών Οργανισμών οι οποίοι έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο δραστηριοτήτων τους, όπως Οργανισμός Γάλακτος, Συμβούλιο Ελαιοκομικών Προϊόντων κλπ, αδειοδότηση για ελεγχόμενη δημιουργία καζίνων, εφαρμογή σύγχρονου Εθνικού Σχεδίου Υγείας με τριμερή συνεισφορά για να αντιμετωπιστεί η αυξανόμενη οικονομική πίεση στον κρατικό προϋπολογισμό και να αναβαθμιστεί το επίπεδο της προσφερόμενης φροντίδας προς τους πολίτες.
Η αντίληψη ότι το κοινωνικό κράτος είναι καλό όταν δίνει γενικευμένες παροχές είναι μια αδιέξοδη πολιτική. Στην πράξη διαιωνίζει ένα ξεπερασμένο σύστημα παροχών που βασίστηκε στην πρακτική των πελατειακών διευθετήσεων και την συντεχνιακή επιρροή και που στην πράξη δεν μπορεί να συντηρήσει η κοινωνία.
Η στόχευση των παροχών συνιστά μείωση των κοινωνικής αδικίας, είναι πολιτική δικαιοσύνης γιατί προοδευτικά μειώνει τις ανισότητες μέσω της αναδιανομής πόρων προς όφελος αυτών που πραγματικά έχουν ανάγκη. Το κράτος πρόνοιας χρειάζεται να έχει πόρους για να ασκήσει κοινωνική πολιτική γιατί με δανεικά απλώς μεταφέρονται τα αδιέξοδα στις επόμενες γενιές.
ΕΜΒΑΘΥΝΣΗ ΘΕΣΜΩΝ
Η κρίση έφερε ξανά στο προσκήνιο τη συζήτηση για την ανάγκη εμβάθυνσης της λειτουργίας των θεσμών και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών σε αυτούς. Η διεύρυνση της δημοκρατικής λειτουργίας είναι συνυφασμένη με τη συνεχή προσπάθεια για την καλύτερη λειτουργία του πολιτικού συστήματος. Τα κόμματα παραμένουν οι κύριοι φορείς άσκησης πολιτικής, αλλά ταυτόχρονα, η σύγχρονη αντιπροσωπευτική δημοκρατία χρειάζεται να ενισχυθεί με νέες διαδικασίες συμμετοχικότητας των πολιτών.
Τέτοιες διαδικασίες διαλαμβάνουν μεταξύ άλλων τη συστηματική δημόσια διαβούλευση στη χάραξη πολιτικών, την αποκέντρωση και την αναβάθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης, τη διαφάνεια και τη λογοδοσία των φορέων εξουσίας, την εδραίωση της ανεξαρτησίας των εποπτικών οργάνων, την αναβάθμιση του ρόλου των ΜΜΕ και της ευθύνης τους απέναντι στους πολίτες και το κοινωνικό σύνολο, την εισαγωγή νέων μορφών παροχής θετικής πληροφόρησης και κατοχύρωσης των δικαιωμάτων των πολιτών, ιδίως μέσω της διαδικτυακής πρόσβασης κ.α.
ΕΝΕΡΓΕΙΑ
Οι εξελίξεις είναι σημαντικές στο χώρο της ενέργειας και δίνουν οικονομική και πολιτική ισχύ στην πατρίδα μας.
Ο εντοπισμός και αξιοποίηση του υποθαλάσσιου πλούτου της Κύπρου αποτελεί ένα πολυσύνθετο έργο. Η Κύπρος πρέπει να αξιοποιήσει τα πιο ικανά στελέχη της, μέσα σε ένα σύγχρονο αυτόνομο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας με ισχυρή εμπειρογνωμοσύνη, έλεγχο και διαφάνεια. Η δομή και το πλαίσιο μπορούν να καθοριστούν με βάση τις καλύτερες πρακτικές σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.
Στο πολιτικό πεδίο απαιτείται υψηλός βαθμός διακομματικής συνεννόησης προκειμένου να υποστηριχθεί η λειτουργία των τεχνοκρατών με ισχυρή πολιτική βούληση και στήριξη. Η πολιτική ηγεσία θα κληθεί να αναλάβει χειρισμούς που συνδέονται με πολύπλοκα και ανταγωνιστικά γεωστρατηγικά και εμπορικά συμφέροντα. Η ασφαλέστερη οδός είναι η βήμα με βήμα προώθησή του έργου κατά τρόπο ώστε να κερδίζει κάθε φορά ευρωπαϊκή και διεθνή στήριξη και να εντάσσεται στις κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές και τα δίκτυα ενέργειας της ΕΕ. Με τον τρόπο αυτό, οι εμπορικές επιλογές θα καταστούν ταυτόχρονα και οι πλέον οικονομικά συμφέρουσες για τον τόπο.
Η προοπτική του φυσικού αερίου αποτελεί μοναδική ευκαιρία για την Κύπρο να σχεδιάσει το μέλλον της με όρους βιώσιμης ανάπτυξης και να τροφοδοτήσει με νέα ανταγωνιστικότητα την κυπριακή οικονομία. Χρειάζεται ταυτόχρονα ο καταρτισμός ενός μακροχρόνιου σχεδίου αξιοποίησης του πλούτου με κριτήριο τη διασφάλιση αποθέματος για την κοινωνική συνοχή και την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών.
Η αξιοποίηση του φυσικού πλούτου της Κύπρου μπορεί να ενταχθεί στο πλαίσιο των προσπαθειών επίλυσης του Κυπριακού κατά τρόπο ώστε καλύψει τις οικονομικές ανάγκες μιας συμφωνίας ιδίως σε σχέση με την ανοικοδόμηση στα πρώτα στάδια της επίλυσης και τις ανάγκες του νησιού για αμοιβαίας ωφελείας έργα όπως π.χ. στις επενδύσεις σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης.
ΠΑΙΔΕΙΑ - ΕΡΕΥΝΑ - ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ
Η οικονομική κρίση κατέδειξε τη σημασία αποφασιστικής στροφής στην καλύτερη οργάνωση και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού της Κύπρου. Η φθίνουσα πορεία της ανταγωνιστικότητας της Κύπρου σχετίζεται με την ανυπαρξία στρατηγικής για επένδυση σε τομείς υψηλής ειδίκευσης, έρευνας, καινοτομίας και νέων τεχνολογιών. Ανάλογο πρόβλημα είναι η αναντιστοιχία ανάμεσα στο εκπαιδευτικό σύστημα και την αγορά εργασίας και η καθήλωση των κυπρίων σε θέσεις εργασίας χαμηλών δεξιοτήτων. Ένα σημαντικό κομμάτι των νέων βρίσκεται στο περιθώριο εξ αιτίας έλλειψης δεξιοτήτων και ένα άλλο, ενώ κατέχει πανεπιστημιακά διπλώματα έχει προσανατολιστεί σε κορεσμένα επαγγέλματα.
Τα στοιχεία αυτά σε συνδυασμό με την προβλεπόμενη αύξηση της κινητικότητας εργαζομένων στην Ενιαία Ευρωπαϊκή Αγορά εξ αιτίας της οικονομικής κρίσης θα επιδεινώσουν τη θέση των κυπρίων εργαζομένων και θα εκθέσουν σε εντεινόμενο ανταγωνισμό ιδίως τη νέα γενιά.
Η εξαγγελία μιας ακόμα εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης έθεσε ορισμένους βασικούς άξονες για αλλαγές αλλά δεν προχώρησε στο βαθμό που απαιτούν οι νέες ανάγκες που δημιούργησε η οικονομική κρίση. Πολλές φορές η ανάγκη για αλλαγές περιπλέκεται σε πολιτικές αντιπαλότητες και συνδικαλιστικές σκοπιμότητες, μπροστά στις οποίες η πολιτική ηγεσία συνεχώς αναδιπλώνεται. Η Κύπρος έχει ανάγκη να ανακτήσει το χαμένο έδαφος. Μια ολοκληρωμένη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση θα σηματοδοτήσει ταυτόχρονα την ορθολογιστική ανακατανομή των εκτεταμένων πόρων που διαθέτει τόσο ο κρατικός προϋπολογισμός όσο και οι οικογένειες για την εκπαίδευση των παιδιών τους καθώς και την προαγωγή των πολιτικών της ΕΕ για τη δια βίου μάθηση.
ΕΕ - ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ
Η οικονομική κρίση ανέδειξε τις αδυναμίες του παραδοσιακού τρόπου οργάνωσης της ΕΕ. Υποστηρίζουμε την ολοένα και πιο στενή συνεργασία με των κρατών-μελών με στόχο την ομοσπονδιακή ΕΕ, ή τις «Ενωμένες Πολιτείες της Ευρώπης». Η οικονομική κρίση απέδειξε ότι μόνο το ευρώ ή μόνο το διακυβερνητικό επίπεδο, δεν είναι αρκετά στοιχεία για να λύσουν προβλήματα που αναφύονται στο περιβάλλον της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας. Για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των αγορών έναντι των οικονομιών της ΕΕ θα πρέπει με ταχύτητα να υλοποιηθούν αποφάσεις που αφορούν τη δημιουργία της ενιαίας τραπεζικής εποπτείας, την παράλληλη δημιουργία του ΕSM ως μηχανισμού απευθείας ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Επίσης η συνταγματική κατοχύρωση από τα κράτη μέλη της ευρωζώνης της υποχρέωσης των κρατών για εφαρμογή μη ελλειμματικών εθνικών προϋπολογισμών αποτελεί σημαντικό στοιχείο της διαδρομής. Η κοινή οικονομική διακυβέρνηση συνιστά σημαντικό και αναγκαίο βήμα στη κατεύθυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης και θα λειτουργήσει προς το συμφέρον των δυνάμεων της παραγωγής και της εργασίας. Ανάλογη ώθηση θα δώσουν επίσης οι ενέργειες εδραίωσης της δημοκρατικής νομιμοποίησης της ΕΕ, όπως πχ η απευθείας εκλογή του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και ταυτόχρονα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από τους πολίτες.
