Η εκπαίδευση βουλιάζει, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας
Το ΔΣ του ΟΠΕΚ θεωρεί ανησυχητική την κατάσταση όπως διαμορφώνεται στην ελληνοκυπριακή δημόσια εκπαίδευση. Ανεξάρτητα από το αν και πώς ο δημόσιος λόγος καταπιάνεται επικαιρικά με παρωνυχίδες της παιδείας, τα μεγάλα εκπαιδευτικά ζητήματα παραμένουν στη σκιά, ενώ διαμορφώνονται συνθήκες τελμάτωσης:
- Εν αγνοία της, η κοινωνία ανέχεται τη μόνιμη απουσία ενός κεντρικού σχεδιασμού στη βάση επιστημονικών δεδομένων για το ποιον ακριβώς τύπο σχολείου επιθυμούμε και ποιο είδος πολίτη οραματιζόμαστε για το μέλλον. Η επικέντρωση στις εκάστοτε λαϊκιστικές προσεγγίσεις μερίδας των πολιτικών, θέλγει πολλούς πολίτες και τα ΜΜΕ, αλλά απομακρύνει από την ουσία. Τα σοβαρά ζητήματα παραμένουν μονίμως εκτός δημόσιας ατζέντας.
- Παράλληλα, η συντηρητική απάντηση στα προβλήματα είναι η εντεινόμενη γραφειοκρατικοποίηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Προκειμένου να συγκαλυφθούν ανεπάρκειες του συστήματος, η τυπολατρία έχει επιβληθεί στα σχολεία δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης, και η γραφειοκρατία έχει υποκαταστήσει τη διδακτική πράξη. Η κοινωνία έχει την εντύπωση ότι οι εκπαιδευτικοί διδάσκουν και οι μαθητές διδάσκονται. Στην πραγματικότητα, καθημερινά οι εκπαιδευτικοί κυρίως γεμίζουν στοίβες από χαρτιά και οι μαθητές επεκτείνουν με κάθε τρόπο τα διαλείμματα και τη διανοητική τους απουσία.
- Τα μόνα στοιχεία του εκπαιδευτικού μας συστήματος τα οποία παραμένουν ζωντανά, αλώβητα, και εντεινόμενα είναι όσα έχουν σχέση με τον εθνικοθρησκευτικό χαρακτήρα του. Όλα τα δυνάμει κοσμικά στοιχεία (συλλογιστικές και κοινωνικές δεξιότητες, σκέψη, πολιτότητα, ανεκτικότητα) έχουν υποχωρήσει σε ακραίο σημείο. Οι περί του αντιθέτου φραστικές διακηρύξεις και τα στεγανοποιημένα «projects» – που ακυρώνονται στην πράξη από το ίδιο το περιεχόμενο των αναλυτικών προγραμμάτων – δεν αγγίζουν την πραγματικότητα.
- Η «εκπαιδευτική μεταρρύθμιση» των τελευταίων χρόνων όχι μόνο δεν λειτουργεί, όχι μόνον επιχειρεί να λύσει τα προβλήματα του σήμερα με το είδος και τον τύπο σχολείου της δεκαετίας του 1960, αλλά καταστρέφει προκαταβολικά κάθε προοπτική για το μέλλον.
Το εκπαιδευτικό μας σύστημα χρειάζεται ριζικό ανασχεδιασμό, από καταρτισμένους ειδικούς επιστήμονες, χωρίς κομματικές σκοπιμότητες και προδιαγεγραμμένους εθνικοθρησκευτικούς φανατισμούς. Μόνον ένας τέτοιος σχεδιασμός, απελευθερωμένος από πολιτικαντισμούς, συσχετισμούς, και «απόψεις» παραγόντων που δεν έχουν πραγματική γνώση, μπορεί να οδηγήσει σε ένα κοσμικό σχολείο, το οποίο να κοιτάζει προς το μέλλον και όχι στο παρελθόν. Προς την Ευρώπη και όχι προς το Ιράν. Το σχολείο της δεισιδαιμονίας και του μίσους, που επιβραβεύει την άγνοι και της απουσία σκέψης, θα αναπαράγει στο διηνεκές τις κακοδαιμονίες της σημερινής ελληνοκυπριακής κοινωνίας. Στο κοσμικό σχολείο της σκέψης και της γνώσης μπορούμε να οδηγηθούμε μόνο αν στην κοινωνία ανοίξει ξανά ένας σοβαρός διάλογος για την ουσία.
