Η ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ -Έτσι θα γίνει η πραγματική μεταρρύθμιση
Ανακοίνωση 11 Ιουλίου 2023
Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κατάσταση το κράτους δικαίου στην Κύπρο καταγράφει σοβαρές θεσμικές στρεβλώσεις που εξηγούν σε μεγάλο βαθμό την αδυναμία καταπολέμησης της διαφθοράς στην πατρίδα μας.
Το ΔΣ του ΟΠΕΚ θεωρεί ότι η αξιολόγηση της Επιτροπής δίνει ισχυρά ερείσματα για αλλαγή και τεκμηριώνει θέσεις που εκφράζει εδώ και χρόνια η κοινωνία των πολιτών για την λειτουργία των θεσμών, την διαφάνεια και την αποτελεσματική απονομή της δικαιοσύνης.
Σημειώνουμε ως σημαντικότερες τις εξής:
- ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ -ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΙΑ
Η Νομική Υπηρεσία (δηλαδή ο νομικός σύμβουλος του κράτους) και η Εισαγγελία εκπροσωπούνται από το ίδιο σώμα και μάλιστα από το ίδιο πρόσωπο. Αυτό αποτελεί σύγκρουση συμφέροντος των δύο θεσμών. Είναι επιτακτική ανάγκη να δημιουργηθεί θεσμικό αντίβαρο ελέγχου με τον άμεσο διαχωρισμό των δύο θεσμών. Το ζήτημα τέθηκε εκτενώς κατά την προεκλογική εκστρατεία και ο νυν πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης, όπως και οι ανθυποψήφιοι του, το αποδέχθηκαν και το περιέλαβαν στο πρόγραμμα διακυβέρνησης τους.
Δεν αντιλαμβανόμαστε ποιο αόρατο χέρι προκαλεί την συντήρηση της αναχρονιστικής αυτής κατάστασης, που επισημαίνεται με έντονο τρόπο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
- ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΠΟΙΝΙΚΩΝ ΔΙΩΞΕΩΝ ΧΩΡΙΣ ΕΞΗΓΗΣΗ
Ο Γενικός Εισαγγελέας, όχι μόνο έχει συγκεντρώσει υπέρμετρες εξουσίες, αλλά λαμβάνει αποφάσεις αναστολής ποινικών διώξεων, χωρίς να είναι υποχρεωμένος να λογοδοτεί, παρεκκλίνοντας από σύγχρονα πρότυπα στην ΕΕ. Η επίκληση «δημοσίου συμφέροντος» αποτελεί πρόκληση για την κοινωνία σε μια εποχή που η διαφθορά στα «υψηλά κλιμάκια», όπως σημειώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκθεσης, υποβόσκει μόνιμα και έντονα.
- ΠΟΘΕΝ ΕΣΧΕΣ ΑΙΡΕΤΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΟΥΧΩΝ
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στέκει έντονα επικριτική για την υφιστάμενη νομοθεσία γιατί γνωρίζει αυτό που ξέρουν όλοι στην Κύπρο, ότι πρόκειται για ένα κακόγουστο αστείο. Πρόκειται για μια εντελώς απροσχημάτιστη στάση που εκθέτει συνεχώς στην κοινή γνώμη τους αιρετούς αξιωματούχους ότι αρνούνται τους βασικούς κανόνες διαφάνειας των οικονομικών τους.
- ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΡΧΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΦΘΟΡΑΣ (ΑΑΔ)
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει καταγράψει την φανερή αδυναμία της ΑΑΔ, μιας Αρχής «χωρίς δόντια», αφού δεν διαθέτει εξουσίες για να ασκήσει ποινικές διώξεις και όλα παραμένουν στα συρτάρια της Γενικής Εισαγγελίας. Γι’ αυτό εντοπίζει «ελλείψεις όσον αφορά στην αποτελεσματικότητα των ερευνών και των διώξεων», όπως και απουσία «αποτελεσμάτων σχετικά με υποθέσεις διαφθοράς σε υψηλά κλιμάκια».
- ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΜΜΕ
Τα σοβαρά ελλείμματα του κράτους δικαίου επεκτείνονται και στα κυπριακά ΜΜΕ. Η ανεξαρτησία και η συντακτική ελευθερία του τύπου είναι οι μόνες συνθήκες που μπορούν να διασφαλίσουν ένα ουσιώδη και πλουραλιστικό διάλογο. Σημαντικές αλλαγές χρειάζονται για την πραγματική ανεξαρτησία της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης, των εποπτικών αρχών και τη διαφάνεια στη λειτουργία των ιδιωτικών ΜΜΕ.
To Δ.Σ. του ΟΠΕΚ υποστηρίζει ότι:
Α. Η ανασυγκρότηση του κράτους δικαίου με ισχυρά θεσμικά αντίβαρα συνιστούν το μεγάλο πακέτο της ουσιαστικής μεταρρύθμισης στην Κύπρο.
Β. Μεταρρύθμιση σημαίνει δημιουργία πραγματικά ανεξάρτητων αρχών, διαχωρισμός των εξουσιών του Γενικού Εισαγγελέα, ριζική αλλαγή στο σύστημα διορισμών του προέδρου και εκσυγχρονισμός του συστήματος απονομής της δικαιοσύνης.
Γ. Οι εισηγήσεις που κάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποτελούν το πλαίσιο πολιτικής και μέτρων για να αλλάξουν τα πράγματα. Είναι ευθύνη της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη ως κεντρικής έκφρασης της συντεταγμένης πολιτείας να καταθέσει προτάσεις για μεταρρυθμίσεις που ευθυγραμμίζουν την Κύπρο με την ΕΕ και τις υποδείξεις της Επιτροπής. Μόνο έτσι θα αποδείξει ότι εννοεί όσα υπόσχεται και διακηρύττει.
Ο δείκτης αντίληψης της διαφθοράς στην Κύπρο δείχνει πόσο ραγδαία επιδεινώθηκε το κράτος δικαίου τα τελευταία 5 χρόνια. Γι’ αυτό, θέση του ΟΠΕΚ είναι, οι εισηγήσεις της Επιτροπής θα πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο συστηματικού δημοσίου διαλόγου, που δεν θα εξαντλείται στις περιοριστικές συζητήσεις εντός της Βουλής.
Το ΔΣ του ΟΠΕΚ θα παραμείνει ενεργό στην συνεχή προσπάθεια κινήσεων και οργανώσεων πολιτών να πιέσουν για αλλαγές και μεταρρυθμίσεις.
Το ΔΣ ΟΠΕΚ
