Ζητείται οικονομικό θαύμα
Δημοσιεύτηκαν προσφάτως, οι στατιστικές εξωτερικού εμπορίου από την Κυπριακή Στατιστική Υπηρεσία. Παρόλο που η Κύπρος είναι μια μικρή χώρα υπηρεσιών, εντούτοις χάρη στα δομικά βαρίδια της οικονομίας μας, η πορεία των εισαγωγών συνήθως προδίδει την κατεύθυνση που θα ακολουθήσει το επόμενο διάστημα η εθνική οικονομία. Αυτό μαρτυρεί και ο υψηλός βαθμός απορρόφησης των εισαγόμενων προϊόντων από την κυπριακή αγορά, που κυμαίνεται μεταξύ 85% με 95%.
Το 2019 και για πρώτη φορά μετά από έξι συναπτά έτη, οι συνολικές εισαγωγές αγαθών παρουσιάζουν μείωση. Η αξία των εισαγωγών για το 2019 δεν αναμένεται να ξεπεράσει τα 8 δις ευρώ, ενώ το 2018 άγγιξε τα 9,2 δις. Το 2014, μετά και την πρωτόγνωρη οικονομική κρίση, οι εισαγωγές άρχισαν να κινούνται ανοδικά κυρίως χάρη στο κατασκευαστικό ντελίριο για πύργους και πολυτελείς οικιστικές μονάδες. Ήδη όμως από τις αρχές του 2019 διαφαίνεται ότι το σύστημα έχει αρχίσει να χωλαίνει. Κι αν για μια βιομηχανική χώρα η μείωση των εισαγόμενων αγαθών με αντίστοιχη ανάκαμψη της παραγωγής και των εξαγωγών θεωρείται ευλογία, στη δική μας περίπτωση είναι σημάδι ότι μας τελειώνουν τα καύσιμα.
Το 1995, όταν η χώρα άγγιζε μόλις τα 2,8 δις ευρώ σε εισαγωγές, οι εξαγωγές αντιστοιχούσαν στο 33% επί του συνόλου και το έλλειμα του εμπορικού ισοζυγίου έφτανε στα 1,9 δις. Το 2014 και εντός μιας εικοσαετίας, οι εισαγωγές εκτοξεύθηκαν στα 6 δις με το έλλειμα να κυμαίνεται στα 3,6 δις χάρη στην παράλληλη αύξηση των εξαγωγών, που άγγιξαν το 40% των συνολικών εισαγωγών. Τα χρόνια που ακολούθησαν, ο δείκτης του Εμπορικού Ισοζυγίου διατήρησε τη θετική του τάση, ακολουθώντας το ρυθμό ανάπτυξης που κατέγραφε η μνημονιακή οικονομία. Ενδεικτικά, το 2017 οι εισαγωγές σημείωσαν αύξηση κατά 15% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ενισχύοντας έτσι το ΑΕΠ που –αναθεωρημένο- που κατέγραψε αύξηση 6,2%!!
Η πρώτη αυτή μείωση του 2019 στέλνει ανησυχητικά μηνύματα κυρίως γιατί δεν φαίνεται να υπάρχει στέρεο έδαφος ανατροπής της καθοδικής τάσης. Από την άλλη, οι υπηρεσίες δεν φαίνεται να σώζουν την παρτίδα. Η αξία των παρεχόμενων υπηρεσιών για την πενταετία 14-19 υπήρξε μεν κατ’ αναλογία ανοδική, αλλά το 2018 κατάφερε να ανατρέψει το έλλειμα του εμπορικού ισοζυγίου μόλις κατά 166 εκ. Αντιθέτως το 2017 ενίσχυσε το έλλειμμα κατά 75 εκ.
Η μονοδιάστατη έως σκανδαλώδης οικονομική πολιτική των τελευταίων ετών φαίνεται να οδηγεί εκ νέου την οικονομία σε δύσκολα μονοπάτια. Μια οικονομία που συνεχίζει να δανείζεται με το τρίτο πιο ακριβό επιτόκιο στην Ευρωπαϊκή Ένωση και κατά που μαρτυρούν τα πιο πάνω, υστερεί πολύ σε ανταγωνιστικότητα συγκρινόμενη με τις πλείστες ευρωπαϊκές χώρες. Κανένας νέος κλάδος δεν ενισχύθηκε ενώ καμία τράπεζα δεν μπορεί να πάρει το ρίσκο να διαθέσει τη ρευστότητά της σε μια διαφαινόμενη επιχειρηματική ευκαιρία, χωρίς εθνικά στρατηγικά πλάνα. Η περιβόητη αναδιάρθρωση της οικονομίας, η αναχαίτηση της γραφειοκρατίας και οι νέες ποιοτικές θέσεις εργασίας, παρέμειναν δυστυχώς στα προεκλογικά φέιγ βολάν.
Η συνειδητή επιλογή της οικονομικής μας πολιτικής, ήταν η εύκολη οδός του κατασκευαστικού κλάδου, όπου στήθηκε η κερδοφόρα επιχείρηση «Διαβατήρια-Πύργοι», με διαδικασίες του ποδαριού και πρόχειρες ασφαλιστικές δικλίδες. Σήμερα που μας ανάγκασαν να κλείσουμε τις τρύπες του προγράμματος, η στρεβλή ζήτηση για τα διαμερίσματα πολυτελείας σε τιμές μαμούθ μας εγκαταλείπει και ξεκινάμε την ανώμαλη προσγείωση.
Το κακό βέβαια που μας βρίσκει πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις, έγκειται στην απληστία μας. Ενώ τα σημάδια είναι εκεί και μας φωνάζουν να αλλάξουμε ρότα, εμείς συνεχίζουμε αμέριμνοι, με εγκληματική άγνοια κινδύνου. Μόνο τους πρώτους δέκα μήνες του 2019, δόθηκαν νέες άδειες οικοδομής που αντιστοιχούν σε ένα εκατομμύριο τετραγωνικά μέτρα πολλαπλών οικιστικών μονάδων. Την ίδια περίοδο του 2018, οι νέες άδειες οικοδομής μόλις που έφτασαν τα 428χιλ τετραγωνικά μέτρα. Την ώρα που οι πωλήσεις πέφτουν κι η ζήτηση για διαβατήρια κατρακυλά, οι παραγωγικές δυνάμεις της χώρας συνεχίζουν να καταστρώνουν τα επιχειρηματικά τους πλάνα, με την ίδια επιπολαιότητα που η χώρα χαράσσει την οικονομική της πολιτική.